Dünya Bankası tarafından yayımlanan 160 ülkenin lojistik performanslarının incelendiği “The Logistics Performance Index (LPI) 2106” raporunda Türkiye’nin yeri 3,42 puanla 34. sıra olarak açıklanmıştır. 2014 yılı raporunda ise Türkiye 3,50 puanla 30.sırada idi. Dolayısıyla gerek puanımız, gerekse sıralamadaki yerimiz gerilemiştir. Sıralamada ilk 10’nda yer alan diğer ülkeler Hollanda, Singapur, Belçika, Avusturya, İngiltere, Hong Kong ve Amerika Birleşik Devletleri’dir. Suriye ise 1,60 puanla sonuncu olmuştur. Almanya son üç dönemdir puanını artırmakta ve ilk sıradaki yerini korumaktadır.
| 2010 LPI | 2012 LPI | 2014 LPI | 2016 LPI | ||||||||
| Sıra | Ülke | Puan | Sıra | Ülke | Puan | Sıra | Ülke | Puan | Sıra | Ülke | Puan |
| 1 | Singapur | 4,13 | 1 | Almanya | 4,11 | 1 | Almanya | 4,12 | 1 | Almanya | 4,23 |
| 2 | Hong Kong | 4,12 | 2 | Singapur | 4,09 | 2 | Hollanda | 4,05 | 2 | Lüksemburg | 4,22 |
| 3 | Finlandiya | 4,05 | 3 | İsveç | 4,08 | 3 | Belçika | 4,04 | 3 | İsveç | 4,20 |
| 4 | Almanya | 4,03 | 4 | Hollanda | 4,07 | 4 | İngiltere | 4,01 | 4 | Hollanda | 4,19 |
| 5 | Hollanda | 4,02 | 5 | Lüksemburg | 3,98 | 5 | Singapur | 4,00 | 5 | Singapur | 4,14 |
| 6 | Danimarka | 4,02 | 6 | İsviçre | 3,97 | 6 | İsveç | 3,96 | 6 | Belçika | 4,11 |
| 7 | Belçika | 3,98 | 7 | Japonya | 3,97 | 7 | Norveç | 3,96 | 7 | Avusturya | 4,10 |
| 8 | Japonya | 3,93 | 8 | İngiltere | 3,95 | 8 | Lüksemburg | 3,95 | 8 | İngiltere | 4,07 |
| 9 | A.B.D. | 3.93 | 9 | Belçika | 3,94 | 9 | A.B.D. | 3,92 | 9 | Hong Kong | 4,07 |
| 10 | İngiltere | 3,90 | 10 | Norveç | 3,93 | 10 | Japonya | 3,91 | 10 | A.B.D. | 3,99 |
| 39 | Türkiye | 3,22 | 27 | Türkiye | 3,51 | 30 | Türkiye | 3,50 | 34 | Türkiye | 3,42 |
| 155 | Burundi | 1,61 | 155 | Somali | 1,34 | 160 | Somali | 1,77 | 160 | Suriya | 1,60 |
Puanlama aşağıdaki 6 ölçüte göre yapılmaktadır:
- Gümrük ve sınır işlemlerinin etkinliği,
- Ticaret ve taşımacılık altyapısının kalitesi,
- Rekabetçi fiyatlarla sevkiyatların düzenlenmesinin kolaylığı,
- Lojistik hizmetlerin kalitesi ve yetkinliği,
- Sevkiyatların takibi ve izlenebilmesi,
- Sevkiyatların alıcıya zamanında ulaşması.
Rapor, Dünya’daki 1.051 lojistik profesyonelden anket yoluyla toplanan nitel verilere dayalı olarak oluşturulmaktadır. Sıralamada lojistiği büyümede stratejik sektör olarak benimseyen Almanya 4,23 puanla birinci, Lüksemburg 4,22 puanla ikinci ve İsveç 4,20 puanla üçüncü sıradadır. Türkiye’nin hemen üstünde yer alan 5 ülke sırasıyla; Litvanya(3,63), Katar(3,60), Macaristan(3,43), Malezya(3,43) ve Polonya(3,43)’dır. Türkiye’nin hemen altında yer alan 5 ülke sırasıyla; Hindistan(3,42), Portekiz(3,41), Yeni Zelanda(3,39), Estonya(3,36) ve İzlanda(3,35)’dır. Türkiye komşuları ile karşılaştırıldığında ise daha iyi konumdadır.
Dünya Bankasının LPI 2016 raporunda Türkiye’nin söz konusu ölçütlere göre aldığı puanlar ise aşağıdaki tabloda verilmiştir:
| 2014 | 2016 | |||
| Ölçüt | Sıra | Puan | Sıra | Puan |
| Gümrük ve sınır işlemlerinin etkinliği | 34 | 3,23 | 36 | 3,18 |
| Ticaret ve taşımacılık altyapısının kalitesi | 27 | 3,53 | 31 | 3,49 |
| Rekabetçi fiyatlarla sevkiyatların düzenlenmesinin kolaylığı | 48 | 3,18 | 35 | 3,41 |
| Lojistik hizmetlerin kalitesi ve yetkinliği | 22 | 3,64 | 36 | 3,31 |
| Sevkiyatların takibi ve izlenebilmesi | 19 | 3,77 | 43 | 3,39 |
| Sevkiyatların alıcıya zamanında ulaşması | 41 | 3,68 | 40 | 3,75 |
Puan açısından en zayıf alanımız 3,18 puan ile “Gümrük ve sınır işlemlerinin etkinliği”, sıra açısından ise 43. sıra ile “Sevkiyatların takibi ve izlenebilmesi”, puan açısından en kuvvetli alanımız 3,75 puan ile “Sevkiyatların alıcıya zamanında ulaşması”, sıra açısından ise 31. sıra ile “Ticaret ve taşımacılık altyapısının kalitesi” dir. 2014 yılına göre en olumlu gelişme “Rekabetçi fiyatlarla sevkiyatların düzenlenmesinin kolaylığı” ölçütünde olmuştur. En olumsuz gelişme ise “Sevkiyatların takibi ve izlenebilmesi” ölçütündedir. Bu değerlendirme, ülke olarak hangi alanları geliştirmemiz gerektiğini göstermektedir. “Gümrük ve sınır işlemlerinin etkinliği” birçok gelişme yapılsa da hala en öncelikli konumuzdur. Ülkemizin lojistik performans indeksinin istenen düzeyde gelişmemesinin başlıca nedenleri karayolu ve kamyon ağırlıklı taşıma yapmamız, birçok lokasyonda serbest piyasa ekonomisi kurallarının tam olarak oluşmaması, liman ve demiryolu alt yapısındaki yetersizlikler, karma taşımacılık yapısına dayalı ulaştırma koridorlarının kurulamaması ve buna bağlı lojistik köylerin oluşturulamamasıdır. Ayrıca sektörün istenen düzeyde kurumsallaşamaması, eğitim, araştırma, standardizasyon ve sertifikasyon eksikliği, lojistikte ulusal koordinasyonunun sağlanamaması, profesyonel yönetim yapılarının olmaması, kayıt dışı ekonomiden kaynaklanan haksız rekabet koşulları, gümrük mevzuatının lojistik maliyetleri artırıcı yönde olması ve uluslararası konvansiyonlara (ADR, ATP, vd.) tam olarak uyum sağlanamaması diğer sorunlardır.
Ülke lojistiğinin gelişmesinde coğrafya avantajı maalesef tek başına yetmemektedir, fiziksel ve kurumsal alt yapılar en az coğrafya kadar önemlidir. Bu çerçevede ülkemizin Lojistik Master Planına gereksinimi vardır. Lojistik Master Planı ise ülkemizin sanayi ve ticaret envanteri ve projeksiyonlarının yapılmasını gerektirir. Lojistik bölge yer, fonksiyon ve büyüklükleri başka bir şekilde belirlenemez. Lojistiğin taşımacılıktan çok daha geniş bir bakışa açısına sahip olduğu unutulmamalıdır. Lojistik yol haritamız çizilmezse LPI’nde ülkemizi ileride daha alt sıralarda da görebiliriz.
