Öncelikle röportaj teklifimizi kabul ettiğiniz için teşekkür ederiz.
1.Sizi biraz tanımak isteriz. Kendinizden kısaca bahseder misiniz?
Türk Standardları Enstitüsü Ulaşım ve Lojistik Hizmetleri Merkezi Başkanlığı’nda 2013 yılından bu yana Uzman olarak çalışmaktayım. 2017 yılından bu yana da ATP (Bozulabilir gıdaların Uluslararası Taşınırlığı ve taşımalarında özel ekipmanların kullanımı anlaşması) belgelendirmeleri konusunda çalışmaktayım. ATP konvansiyonu kapsamında uluslararası çalışma grubu olan Cenevre merkezli UNECE W.P. 11 ve alt çalışma uzman gruplarında yer almaktayım.
2.Lojistik sektörü bünyesinde yaptığınız çalışmalar nelerdir?
Lojistik sektöründe, kısaca bozulabilir gıdaların özel nakliye ekipmanları ile uluslararası taşınması konvansiyonu olan ATP konvansiyonu kapsamında tip testleri, onay, muayene, periyodik testler ve belgelendirme konularında hizmet vermekteyiz. Ülkemiz 2012 yılında konvansiyona taraf olmuş, 2017 yılı itibarıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın kontrolü altında Enstitümüz ATP belgelendirme işlemleri konusunda sektöre hizmet vermeye başlamıştır. Ülkemizde, Sakarya’da 2 ve Ankara lokasyonunda 1 olmak üzere toplam 3 yalıtımlı ekipman tip test merkezi bulunmaktadır. Bu merkezlerden sadece Ankara lokasyonunda bulunan tip test merkezimizde yalıtımlı ekipman testlerine ek olarak soğutucu cihazların kapasite ve enerji harcamalarının hesaplamasının yapıldığı tip test merkezi olarak hizmet vermektedir. Ülkemiz genelinde, sıcaklık kontrollü taşıma trafiğinin yoğun olduğu Kocaeli, Sakarya, İzmir, Mersin ve Hatay illerinde olmak üzere 8 noktada periyodik muayene ve testlerin gerçekleştirildiği ATP yetkili muayene merkezleri bulunmaktadır. Muayene merkezlerinin farklı noktalarda da atanarak yaygınlaştırılması çalışmalarına devam edilmektedir.
3.ATP konvansiyonunun amaçlarından kısaca bahseder misiniz?
ATP konvansiyonu, 50 ülkenin taraf olduğu uluslararası bir anlaşmadır. Bozulabilir gıdaların özel nakliye ekipmanları ve soğutucular ile belirli koşullar altında taşınmasını kurallara bağlar. ATP konvansiyonu; et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, deniz ürünleri, dondurma vb soğutulmuş veya donmuş ürünlerin taşıma kurallarını içermektedir. ATP konvansiyonuna yaş sebze ve meyvelerin taşınması dahil değildir. Ancak uluslararası toplantılarda bu konu kapsamın genişletilmesi adına sıkça dile getirilmektedir. ATP konvansiyonun amacı bahsi geçen bozulabilir gıdaların taşıma esnasında, kalitesini ve gıda güvenliğini gözeterek uygun sıcaklık koşullarının ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasıdır. Anlaşmaya taraf bazı ülkeler, uluslararası taşımalarda geçerli olan ATP konvansiyonu şartlarını kendi ülkelerinde iç taşımacılık mevzuatını kapsamına alarak, bozulabilir gıdaların kalite ve güvenliğini arttırmayı hedeflemişlerdir.
4.Uluslararası ticarette bu konvansiyon nakliye koşullarını nasıl kolaylaştırıyor?
ATP konvansiyonuna dahil olan ürünlerin uluslararası taraf ülkelere taşınmasında ATP belgeli araçlar kullanılmaktadır. Bu tür taşımalarda sınır geçişleri ve ülkelerin iç kontrol mekanizmalarında ATP belge kontrolü yoğun olarak yapılmaktadır. Yapılan kontrollerde araçların ve araç-taşınan yük belgelendirme sınıfın doğruluğu gibi bilgiler sıklıkla kontrol edilmekte, ayrıca bu belgelerin ek olarak doğrulanması için Enstitümüze farklı ülkelerden çok sayıda bilgi talebi gelmektedir. ATP konvansiyonunda belirli bir ceza şartı olmamakla birlikte ülkeler iç mevzuatlarına göre bu kuralı işletmektedirler. Üye ülke sınırları içerisinde ATP konvansiyonu kapsamında yapılan taşımalara uygun olmayan bir taşıma tespit edildiğinde oldukça yüksek para cezaları kesilmekte ve araçlara da ayrıca işlemler uygulandığı örnekleri ile karşılaşılmıştır.
5.ATP konvansiyonunda dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
ATP konvansiyonu araçların üretim aşamasının öncesinden başlamaktadır. ATP konvansiyonu yalıtımlı kutu olarak nitelendirilen yalıtımlı ekipmanın kurallarını içermektedir. Genel olarak ATP belgelendirmesi üreticiden başlayıp son kullanıcıyı da kapsayan bir süreçtir. Bu doğrultuda her yalıtımlı aracın ATP belgesine sahip araç olarak düşünülmemesi önem arz etmektedir. Mekanik soğutmalı araçlarda, yalıtımlı ekipman ve soğutucu cihazın da ATP şartlarına uygun cihazlar olması gerekmektedir. Tüm ATP belgeli yalıtımlı ekipmanlarda kriterlere uygun ısı kaydedici olmak zorundadır. ATP konvansiyonuna uygun olarak üretilen araçlarda ilk belgelendirme 6 yıl süre ile geçerli olup, daha sonra yetkili ATP muayene merkezlerinde yapılan periyodik muayene/test işleminden sonra uygun bulunan araçların belge süreleri 3 yıllık olmak üzere uzatılır.
6. ATP konvansiyonu hangi yalıtımlı ekipmanları kapsıyor? ATP konvansiyonu, yalıtımlı ekipman olarak yarı römork boyutlarından başlayıp ufak ticari araçları da kapsayacak şekilde geniş bir yelpazeye sahiptir. Ayrıca tank tipi sıvı gıda taşıyan yalıtımlı nakliye ekipmanları da kapsamaktadır. Bunlara ek olarak 2 m³’den küçük hacme sahip olan yalıtımlı konteynerler de belgelendirme dahilindedir. Yalıtımlı ekipmanlara ek olarak mekanik soğutucu/ısıtıcı cihazlar, ötektik plaka gibi sistemler de ATP konvansiyonuna göre belgelendirilmektedir.ATP konvansiyonuna ek olarak sektör bünyesinde gelecekte neler planlamaktasınız? ATP konvansiyonu, soğuk zincir çatısında bulunan başlıklardan yalnızca bir tanesi. Bu konuda Enstitümüzde kısa vadede uluslararası ilaç taşımacılığına yönelik GDP/Pharma belgelendirmesi, hijyen açısından bu tür taşımalarda HACCP belgelendirmesi konusunda altyapı çalışmalarını sürdürmekteyiz.
7. ATP belgelendirme işlemleri nasıl yapılmaktadır?
ATP konvansiyonu kapsamında Enstitümüze yapılan başvurular TSE BelgeNet sistemi üzerinden yapılmaktadır. ATP belgelendirme işlemleri baştan sona online tabanda yürütülmekte olup belgeler online olarak basılıp taraflara yine sistem üzerinden gönderilmektedir. Belgelerimiz elektronik imzalı olup belgelerin güvenliği ve doğrulanması belgelerin üzerindeki karekod ve web linkleri üzerinden kolayca yapılabilmektedir. Enstitümüzce düzenlenen tip test raporları ve ATP belgeleri tüm taraf ülkelerce tanınmaktadır. İlgili konular hakkında detaylı bilgi için atp.tse.org.tr web adresini inceleyebilirsiniz.
8. lojistikcilerinsesi.biz dijital haber sitesini biliyor muydunuz? Sitemizi incelediğinizde geliştirilmesi gereken ve güçlü yönlerimiz hakkındaki görüşlerinizi rica edebilir miyiz? Sektör için bu tür sitelerin yararlı olduğunu ve bilgi sağlamakta önem arz etmekte olduğunu düşünüyorum. Sektördeki her kesimin sesi olmanız dolayısıyla size Enstitümüz adına teşekkür ediyorum. Biz de böylece, yani sizin gibi basın kuruluşları sayesinde, sektörün sorunlarından ya da taleplerinden hızlı bir şekilde haberdar oluyoruz. Enstitü olarak sektörün her türlü sorununu çözme ve taleplerine destek olma noktasında yol haritamızı hazırlıyoruz
İLYAS EMER
TSE UZMANI
ÇAĞLA SARI
DİJİTAL HABER YÖNETİCİSİ
Lojistikcilerinsesi
