Ana Sayfa Makaleler BİR KUŞAK BİR YOLUN LANETİ!

BİR KUŞAK BİR YOLUN LANETİ!

352

Bu günden geçmişe baktığımızda Çin Halk Cumhuriyeti’nin 2013 yılında içinde bulunduğumuz yüzyılın tartışmasız en büyük lojistik ve tedarik zinciri projesi olan bir kuşak bir yol projesini dünya ile paylaşmasının üzerinden dokuz yıl geçti.
Dokuz yıllık süreçte yaşananlar yüzyılın projesinin vadettiği önce bölgesel ve nihayetinde küresel ölçekte kalkınmanın gerçekleşip gerçekleşmediğinin değerlendirilmesi yanında yer küre egemenliği için mücadele eden tarafları harekete geçiren bir pandora kutusu etkisi gösterip göstermediğinin konu edilmesini de zorunlu kıldı.


Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuşak yol projesi ile ortaya koyduğu vizyon kuşak yol projesi üzerinde yer alan ülkelerde oldukça olumlu karşılandı. Projenin ilk zamanlarında Yeni İpekyolu olarak ifade edilmesinde projeye ilişkin algının olumlu olmasının etkisi büyüktü. Buna karşın ABD başta olmak üzere kimi batılı güçlerin kuşak yol projesine bakışı oldukça farklıydı.
Onlara göre bu proje Çin Halk Cumhuriyeti’nin alternatif taşıma türleri ile daha hızlı ve uygun maliyetli biçimde Avrupa pazarına ulaşmak hedefinin ötesinde anlamlar içeriyordu. Onlara göre kuşak yol projesi sayesinde Çin Halk Cumhuriyeti’nin uzun vadede bölge ülkeleriyle önce ekonomik sonra da sosyo-kültürel entegrasyonu elde edeceği düşünülmekteydi.

Bu negatif algı projeyi özü olan lojistik ve tedarik zinciri alanından çıkararak maalesef bir uluslararası ilişkiler mücadelesi aracı haline getirdi.
Son dokuz yılda uluslararası ilişkiler alanında ortaya çıkan her meselede taraf ülkelerin ya kuşak yol projesi bünyesinde yer alan bir ülke ya da projeye komşu bir ülke olmasının tesadüf olmadığı da böylece belirginleşti. Meseleleri örneklendirdiğimizde Çin içinde Doğu Türkistan meselesinin canlandırılması, Pakistan ve Hindistan arasında Keşmir meselesinin canlanması, Afganistan’da Taliban’ın yeniden iktidara gelmesi, Azerbaycan-Ermenistan savaşı, İran üzerine yapılan baskıların arttırılması ve son olarak Rusya-Ukrayna savaşı bir çırpıda sayabildiklerimiz oldu.
Yazımızda belirtilen örneklerin büyük kısmının geçmişten günümüze gelen ve çözüm bekleyen meseleler olduğu açıktır ve tek motivasyon unsurunun kuşak yol projesi olduğu elbette iddia edilemeyecektir. Buna karşın kuşak yol projesi olgusunun küresel ilişkileri değiştiren önemli bir değişken haline geldiği de ilgililerince göz ardı edilmemelidir.


Başta ülkemiz olmak üzere kuşak yol projesi vizyonunu paylaşan ülkelerin önceliğinin lojistik ve tedarik zincirini iyileştirmek olduğu açıktır. Bu önceliğin gereği olarak taşımacılığın fiziksel ve teknik altyapısının geliştirilmesine odaklanılması projenin ön yargılardan arınmış biçimde öz misyonuna dönülmesine yardım edecektir. Böylelikle öz misyonuna uygun yürütülen proje bütün bölge ülkelerinin ihtiyacı olan ekonomik kalkınmanın da sağlayıcısı olabilecektir.


Yazar:Dr.Öğr.Üyesi Celil Durdağ
Esenyurt Üniversitesi
Düzenleyen:Eren Tufan(Proje Geliştirme Koordinatörü)

Open Event