ELLEÇLEME NEDİR?
Üretim çıkışından son tüketiciye ulaşana kadarki tüm süreçte; asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemleri ifade eder. Malzemelerin dağıtım depolarındaki elleçlenmesi aşağıda belirtildiği gibi 3 değişik yöntem ile yapılır.
X-Dock: Malzemeler gönderilecek noktalara göre sipariş bazında farklı ambalajlar içine konularak hazır bir şekilde depoya gönderilir. Malzemeler depoda en kısa sürede hiçbir elleçlemeye tabi tutulmaksızın depo mekanın en ekonomik ve kısa süreyle yapıldığı yöntemdir.
Flow-Thru: Malzemeler depoya ürün bazlı ambalajlama ile gönderilir. Malzemeler depoda hemen sevkiyat noktalarına göre paylaştırılır.
Put Away: Malzemeler depoya ürün bazlı ambalaj ile gönderilir. Bu yöntemde malzemeler depoda raf adreslerine kaldırılır. Bu yöntemde yüksek irtifalı raflar kullanılır. Siparişlere göre sevkiyat zamanı geldiğinde ürünler istenilen miktarda toplanır.
AMBALAJLAMA NEDİR?
Ambalaj içinde bulunan ürünü sarar, saklar, korur, farkındalığını arttırır ve satılmasına destek olur. Bu nedenledir ki, her yıl ürün ambalajlamasına milyarlarca dolar harcanmaktadır.
Artık günümüz dünyasında, ambalajlama çok önemli bir unsur olmakta tüketicilerin alım tercihlerini yönlendiren önemli bir etken olarak ortaya çıkmaktadır. Birçok tüketici alım kararını vermeden önce ürünü ambalaj ile birlikte değerlendirmektedir. İyi bir ambalajlama ile kendinize çekebileceğiniz tüketicileri aynı şekilde kötü bir ambalaj ile kaybedersiniz.
Lojistik açısından konuya bakıldığında ise ambalajlamanın önemi; ürünün nakliyesi ve depolama sırasında ürünün nakliyesi ve depolama sırasında ürünün dış etkenlerden korunması ve ürünün elleçlenmesi ve taşınması esnasında kullanılması gereken işçilik ve malzeme maliyetlerinin azaltılmasıdır.
Ambalajlama; ürünün içeriğini ve çevresini koruyan, taşıma ve depolanmasını, satışını, kullanılmasını kolaylaştıran, ileride kısmen veya tamamen atılabilecek veya geri dönüşlü bir malzemeyle kaplanması, sarılması, örtülenmesi ya da birleştirilmesidir. Ambalaj üç değişik düzeyde materyalden oluşabilir.
Ürüne göre ambalajlama Birincil Ambalajlama ve İkincil Ambalajlama olarak ikiye ayrılır;
Birincil Ambalajlama: Ürünü doğrudan içine alan ilk, asıl, iç ambalajdır. Tüketici ambalajı veya iç ambalaj da denilir. Dökme olarak satılan ürünler, birim ambalajsız olup genelde çuval gibi geniş ambalajlara konulurlar.
İkincil Ambalajlama: Birincil ambalajı koruyan ve ürün kullanıcılığı zaman atılan materyaldir. Yükleme ya da nakliye ambalajı ise; depolama, taşıma ve tanıma için gereklidir. Bu perakende ambalajları içeren koli, kutu, karton ve kasadır.
ETİKETLEME NEDİR?
Etiket, ait olduğu ürün ya da üreticisine ilişkin bilgileri verir. Ambalaj veya doğrudan ürünün üzerine iliştirilir. Ürünün niteliklerini, kalitesini ve sembolik anlamları aktarmada etiket önemli görevler üstlenir. Etiketleme ile ambalajlama, etiketleme ile markalama arasında yakın ilişki vardır.
Yasalarca, malların üzerine etiket konarak, tüketicilere mala ilişkin doğru bilgiler verilmesi sağlanır. Etiketin en önemli yanı tüketiciyi korumasıdır. Ürün ve kullanım hakkında yeterli bilgi veren etiketler sayesinde tüketici çeşitli markalar arasında kalite, miktar, içerik bakımından kıyaslama yapabilir. Etiket malın markası ve kalite ölçüsünü belirttiği gibi ürüne ilişkin bilgilerde verilir. Marka isminin bilinirliği ve gücü etiketin önemini etkileyen bir değişkendir.
Tüketiciler, genellikle ürün kalitesini değerlendirecek uzmanlığa sahip değillerdir. Bu özellikle teknik ve elektronik aletler de çok önemlidir. Paketlenmiş ürünlerin içindekilerin anlanabilmesi için uzman yetkinliği gerekmektedir. Tüketici böyle bir durumda kendisi için doğru olan satın alma kararını vermede diğer dış faktörlere olduğu kadar ürün marka şöhretine ve etikete kalite göstergesi rolünü vermektedir.
Ürün etiketleri çeşitli tiplerde olabilir;
Marka Etiketi: Ürün ya da ambalaja uygulanan etikettir. Daha çok tarımsal ürünlerde kullanılır ve mal hakkında bilgi verilmez. Örneğin giysilere verilen sonforized etiketi, marka etiketidir.
Dereceleme etiketi: Kalite derecesi ya da ölçütü. Bir harf, sözcük ya da sayı ile belirlenip malın üzerine konulduğunda bu bir dereceleme etiketi bulunur.
Tanımlayıcı Etiket: Malın neden yapıldığını, nasıl yapılacağını, nasıl kullanılacağını, nasıl işleneceğini, üreticinin adını ve adresini açıklar.
Ürün etiketi haricinde Lojistik açısından ürünlerin taşındığı kapların (palet, karton, kasa vb.) üzerindeki etiketler; malın kodu ve tanımına ilave olarak taşınan kabın kimliği, ürün miktarı, hacmi vb. detaylı bilgileri içerir.
Hazırlayan: Ezgi Genç, Uşak Üniversitesi Lojistik Yönetimi Öğrencisi, Lojistikçilerin Sesi Proje Koordinatörü.
Editör: Barbaros ABA, Netlog Logistics Group Lojistik Operasyonlar Genel Müdürü.
