Lojistikte Depolama Nedir?
Lojistikte depolama nedir kısaca tanımlayalım. Lojistik alanında depolama; belirli bir noktadan gelen ürünlerin ya da yüklerin teslim alınıp, belirli bir süre muhafaza edilmesinin ardından istenilen noktalara gönderilmek üzere hazırlanmasına denir. Depolama süresinin uzunluğu doğrudan depo çeşitlerini etkiler. Depolama süresi ne kadar uzun olursa kullanılması uygun olan depolar da değişiklik gösterecektir. Depolama süresinin uzun olduğu yerlere depo denir ancak eğer depo süresi kısa olacaksa daha çok dağıtım merkezi ya da aktarma merkezi olarak da adlandırılabilir.
Depo Çeşitleri ve Teknolojik Özellikleri Nelerdir?
Depo çeşitlerini 3 ana başlıkta toplamak mümkündür. Depo çeşitleri, ürünün hava ile temasına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Açık hava depoları, kapalı hava depoları ve soğuk hava depoları olmak üzere 3 çeşit depolama alanı vardır. Ayrıntılı inceleyecek olursak;
- Açık Hava Depoları
Açık hava depolarında depo alanının dört tarafını ve üzerini kapatan herhangi bir yapı (bina) bulunmamaktadır. Depo sahası genellikle giriş çıkış kontrolü açısından duvar, tel örgü veya metal bir malzeme ile çevrilmiştir. Bu tür depoların yatırım maliyeti düşüktür. Açık hava deposunda yer alan ürün ve malzemeler büyük oranda yağmur, güneş, sıcak ve soğuk hava koşullarına karşı korunmaya ihtiyaç duymamaktadırlar. Depolanan malzemeler hava koşulları ile doğrudan ve/veya dolaylı temas halindedir. Bu alanlarda depolanan ürün ve malzemelere tomruk, araç, makine, tuğla, geri dönüşüm kağıt atık ve demir hurda örnek olarak verilebilir.
- Kapalı Depolar
Kapalı depolar, çok çeşitli malzemelerden (betonarme, çelik, metal panel vb.) imal edilmiş yapı türlerinde olabilmektedir. Amaç, kontrollü sıcaklık ve aydınlatmaya izin verilse bile muhafaza edilen malzemeleri hava koşullarına karşı bütünüyle korumaktır.
- Soğuk Hava Depoları
Kapalı depoların özel bir türü de soğuk hava depolarıdır. Bu depoların temel amacı doğrudan ürünü bozulmadan muhafaza etmektir. Böylelikle ürünün raf ömrü ve ticari değeri korunabilmektedir. Et, balık, süt, yoğurt, dondurma, sebze ve meyve, ilaç gibi ürünler daima ilk noktadan kullanıcıya kadar tüm zincir içerisinde; taşıma ve depolama operasyonlarında sürekli ısı kontrolüne tabi tutulmaktadırlar. Bu özellikteki ürünler için yapılan taşıma ve depolama işlemlerine soğuk zincir lojistik operasyonları adı verilmektedir.
Otomasyon Düzeyine Göre Sınıflandırma
Depolarda kullanılan teknoloji seviyesine göre depolar; geleneksel, yüksek yoğunluklu ve otomatik depolar şeklinde sınıflandırılmaktadır.
- Geleneksel Depolar
Geleneksel depolar genellikle raf sistemi ve başta forklift olmak üzere mekanik araçlarla donatılmıştır. Yükseklik forklift kapasitesine bağlı olarak ortalama 6-7 metre civarındadır. Dolayısı ile raf sistemi buna göre ayarlanmıştır.
- Yüksek Yoğunluklu Depolar
Depoya ürün giriş çıkış trafiği hayli yüksektir. Depoda yüksek hacimden dolayı ortalama 10 metrenin üzerinde olan “yüksek irtifa rafları” tercih edilmektedir. Dolayısı ile sadece forklift kullanımı yeterli olmamaktadır. Daha yüksek noktalara erişebilen reach truck, turret truck vb. araç ve sistemler kullanılmaktadır.
- Otomatik Depolar
Otomatik depolarda insan faktörü en aza indirgenmektedir. Bu tür depolarda operasyonların tamamına yakını bilgisayar desteklidir. Operasyonlar otomatik depolama ve geri alma sistemleri (AS/RS), konveyörler, rollerlar, kaldırma ekipmanları vb. ile yürütülmektedir. Tüm yapıtaşlarının bir bütün haline dönüştüğü Depo Yönetim Sistemleri ile hata ve kayıplar ortadan kaldırılmakta ve büyük verimlilik artışı sağlanmaktadır. Depolarda bilgi ve iletişim teknolojilerinin mekanik sistemlerle entegre edilmesi ile birlikte yatırım ve bakım maliyeti yükselmektedir.
- Antrepo
Antrepo, gümrük vergisine konu olup da henüz vergi ve resimleri ödenmemiş malların korunduğu, gerekiyorsa küçük tamamlayıcı işlemlerin yapıldığı gümrük binalarına yakın olan bir tür depodur.
Yazımızı okuduğunuz için teşekkürler, haftaya paylaşacağımız diğer yazımızda Depo Çeşitlerini, Alınabilecek Önlemleri ve Olumlu/Olumsuz Yanlarını ayrıntılı tartışıyor olacağız. Bu yazıyı ne zaman okuduysanız;
Teşekkürler, iyi günler, iyi akşamlar, iyi tatiller…
Kaan Çeliktaş
Kullanılan Kaynak Site Linkleri:
- https://www.etasimacilik.com/blog/depo-cesitleri-nelerdir
- https://www.makliftsan.com.tr/blog/lojistik-alaninda-depo-ve-depolama-nedir
- https://www.ar-racking.com/en/news-and-blog/storage-solutions/storage-racking-solutions/industrial-racking-for-outdoor-uncovered-and-open-air-warehouses
