“İnsan Kaynakları Planlamasının Önemi ” hakkında FIT for the Future 3F – Genel Müdürü Sevilay Uçar ile röportajımızı gerçekleştirdik.
Bu keyifli röportajı siz değerli okuyucularımıza sunmaktan memnuniyet duyarız.
1.Sizi biraz tanımak isteriz kendinizden kısaca bahseder misiniz?
Öncelikle röportaj için ben teşekkür ederim. Ben Sevilay Uçar. İTÜ Endüstri Mühendisliğinden mezun oldum. Sırasıyla Arçelik A.Ş, V.K.V Amerikan Hastanesi, Aygaz A.Ş, Koç Holding ve Koç Bilgi Grubu olmak üzere Koç Grubunda toplam 20 yıl çalıştım. Koç Grubundan sonra Akkök Grubu Bünyesinde Akenerji A.Ş şirketinde çalışıp, Sedaş Elektrik Dağıtım A.Ş. özelleştirme projesinde Görev aldım. Profesyonel olarak çalıştığım son şirket ise DHL Lojistik Hizmetleri A.Ş oldu. Bundan böyle 33 Yıllık farklı sektörlerdeki profesyonel tecrübemle, tüm sektördeki şirketlere bireysel danışmanlık veriyor olacağım. Bu amaçla kendi danışmanlık şirketimi kurdum. Şirketimin ismi: “Fit for the Future (FFF/3F)” Uzmanlık alanım; Yönetim Danışmanlığı, Endüstri Mühendisliği ve optimizasyon teknikleri, Kalite Sistemleri ve TQM, ve tabii ki İnsan Kaynakları’nın her alanıdır. Çalışma hayatım boyunca üç Yüksek lisans yaptım. Marmara Üniversitesi-Sağlık Kurumları Yöneticiliği şu anda da Doktora programım devam ediyor.Yeditepe Üniversitesi-MBA, Yeditepe Üniversitesi-Genel Gazetecilik ve Sosyal Medya Yönetimi. Evliyim ve bir oğlum var.
2.Lojistik sektöründe en fazla aranan pozisyonlar, çalışan profilleri ve yetkinlikler hakkında bilgi verir misiniz?
Lojistik sektörü gelişmekte olan, kurumsallaşma konusunda hala çabalayan pekçok firmayı kapsamaktadır. Sektörde yeralan firmaların hizmet verdiği müşterilerin profili, operasyonu ve talep edilen çalışan profillerini elbette doğrudan etkilemektedir. Lojistik sektörünün gelecekteki rolüne baktığımızda; yabancı dil bilen, pratik zekalı, yaratıcı Lojistik ya da çeşitli mühendislik bölümlerinden mezunların yoğun olarak talep edilmeye başlandıklarını görüyoruz.
İstihdam edilen çalışanlar ağırlıklı olarak, operasyonlarda ve Araştırma ve Geliştirmeye yönelik departman/projelerde görevlendirilmektedir. Başka bir önemli pozisyon ise İşçi Sağlığı ve Güvenliği ile Kalite Sistem uzmanlarıdır. Lojistik operasyonları iş kazalarına son derece açıktır ve özellikle sağlık ve gıda Kalite standarlarına uyumun, Kanunlar ve regülasyonlarla düzenlendiği kurallara uymakla yükümlüdür. Operasyonlarda bu uygulamaların sağlıklı bir şekilde yapılması için bu tür uzmanlıklara ihtiyaç duyulmaktadır.
Deniz ve Hava taşımacılığı, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Politikaları, Uluslararası müşteri profilleri Global ve/veya Avrupa Standartlarına uyumu da beraberinde getirmekte, bu da özel uzmanlık alanlarını çeşitlendirmektedir. Ancak değişen ihtiyaçlara uygun çalışan profillerini aynı hızla istihdam edebilmek mümkün olamamaktadır. Pekçok sektörde olduğu gibi Lojistik sektöründe de yetişmiş İş Gücüne ulaşmakta zorluk yaşanmaktadır. Bu nedenle pekçok öngörülü Lojistik firması Yeni mezun ve staj programlarına geçmiş yıllardan daha fazla ilgi göstermektedir.
Bir Lojistik şirketine yeni mezun olarak giren, en az bir iyi seviyede yabancı dil bilgisine sahip, yaratıcı ve pratik zekalı çalışanlar, diğer sektörlerle karşılaştırıldığında, daha hızlı unvan alma şansına sahip olabilmektedirler.
Başka bir önemli bir konu da dijital dünyaya uyak uydurma zorunluluğudur. Lojistik sektörü bu konuda diğer sektörlerle kıyaslandığında biraz daha hız kazanmak durumundadır. Bu ihtiyaç da IT konularında eleman ihtiyacına talebi arttırmaktadır.
Önemli diğer pozisyonlar ise Mavi yakalı yöneticilere olan ihtiyaçtır. Günümüzde pekçok mavi yakalı lise ya da üniversite mezunudur. Hem mavi yaka yönetici yetiştirmeye ,olan ihtiyaç hem de operasyonlardaki diğer pozisyonların doldurulması ihtiyacı durumunda iç adayların; yine daha önce belirttiğim yetkinliklere sahip olmak gerekecektir.
Yabancı dil bilgisi, analitik zeka, ve yaratıcılık özelliklerine kendini ve başkalarını geliştirme yetkinliklerini de eklemek isterim.
3.Lojistik sektöründe insan kaynakları planlamasının önemi nedir? Biraz bahseder misiniz?
Lojistik sektörü maliyet konusunda çok duyarlı olduğundan dolayı İK planlaması bir o kadar önemli hale geliyor. Çünkü Lojistik sektörü ağırlıklı olarak insan gücüne dayanmaktadır. Müşteri bazında, operasyon bazında maliyet hesapları, gelir gider dengesi konuları oldukça iyi takip ediliyor sektör bazında. Ama yine de bu takibin bir bütün olarak şirket bazında görülmesi, operasyonlar arasında sinerjinin çalıştırılmasının çok büyük önemi var. Ayrıca çalışanlar bir müşteri/operasyondan diğerine çeşitli sebeblerle günlük, aylık, kalıcı olarak, hatta saatlik kaydırılabilir. Operasyonların hacimlerindeki yoğunlukların dalgalanmasının yarattığı maliyetlerin yönetilmesi dışında, FM, yıllık izin gibi maliyet kalemlerinin etkin yönetilmesi için etkin İk planlamasına ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca geleceğin de planlanmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Yani kısacası sadece günlük ya da aylık değil, yıllık ve 3 yıllık şirket bazında planlamalar yapılmasında fayda bulunmaktadır. Özellikle Lojistik Sektörü çok hızlı değişim gösterebiliyor. Bu nedenle 3 yıldan daha fazla planlama yapılması çok verimli sonuç vermeyebilir.İK planlaması etkin yapılmadığı taktirde rekabetin son derece keskin olduğu sektörde hem ayakta kalmak, hem de çalışanlara yatırım yapmak oldukça zorlayıcı olacaktır.
Buna ek olarak vurgulamak isterim ki, değişen durumların İK ve diğer bütçesel kalemlere etkisini görebilmek için IT alt yapısının da bu ihtiyaçlarla entegre olmasının sağlanmasına ihtiyaç var. Aksi taktirde bu datalara ulaşmak ve tüm resmi görmek için çok fazla çaba harcanmasına devam edilecektir. Ya da İK planlaması etkin bir şekilde yapılamayacaktır.
İK planlaması yapılması hem iş gücünün ileriye yönelik olarak yönetilmesini sağlayacak hem de fırsat&Risk faktörlerinin daha iyi yönetilmesi için yardımcı olacaktır. Ayrıca bu süreçlerin Kariyer ve eğitim planlamaları ile entegre edilmesi. İşe alım ve işten çıkarma gibi konuların proaktif olarak yönetilmesi, kritik çalışan kitlesinin kaybını önlemede destek olacağı gibi, çalışanların gelişimi için kullanılabilecek kaynakların verimliliğini arttıracak ve optimizasyonunu sağlayacaktır.
4.Lojistik sektöründe personel seçme yöntemleri nelerdir? Varsa mavi yakalı, beyaz yakalı çalışanlara ilişkin farklılıklar?
Personel seçme yöntemleri sektörlere göre dramatik bir değişiklik göstermemekle birlikte, yine sektörlere ve ihtiyaç olan rolllerin karmaşıklığına göre bazı methodlar eklenmekte ya da çıkartılmakta ya da daha karmaşık olarak uygulanmaktadır.
Bunlardan en yaygın olanı tabii ki görüşme yöntemidir. Aday yoğunluğuna göre görüşme öncesi, cv tarama vb. Adımların arasına online testler, ya da interview robotları süreci eklenebilmektedir. Görüşmeler ise artık yetkinlik bazlı yapılmakta bu da adayı ve adayın şirkete uyumluluğunu daha iyi analiz edebilmeyi sağlamaktadır. Ayrıca görüşme sürecinin dizaynı ve kimler tarafından görüşme yapılacağı da diğer önemli bir başarı kriteridir. Çalışanın ağırlıklı çalışacağı departman yöneticilerinin, İK ile birlikte seçme sürecine dahil edilmesi çalışanın isthdamından sonra şirkete bağlılığını artıran önemli unsurlarından birisidir.
Beyaz yakalı personel seçiminde assessment yöntemleri yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Grup ya da bireysel olarak uygulamalar yapılmaktadır.
Mavi yakalı seçme sürecinde bazı el becerisi ölçmeye testler yapılsa da bu henüz Lojistik sektöründe yaygınlık kazanmamıştır. Bazı şirketlerde de mavi yakalı için basitleştirilmiş assessment center uygulamaları yapılabilmektedir. Benim görüşüm ise karmaşık ve yönetici pozisyonlarını destekleyebilecek mavi yakalı roller için beceri ve değerlendirme merkezi uygulamalarının yaygınlaştırılması şirketlerin faydasına olacağı yönündedir. Özellikle sahaya hakim, belirttiğim yetkinliklere sahip çalışanlar kendilerine şirketlere çok değer katmaktadırlar.
Ancak özellikle belirtmek istedirim ki seçme süreci kadar diğer önemli bir konu ise; Adayın karşılanması, seçme süreci boyunca nasıl bilgilendirildiği, Adayın tüm süreç ile ilgili görüşlerinin ve izlenimlerinin nasıl alındığıdır. Diğer başka bir önemli konu da adayın istihdamından sonra şirkete ve işe bağlılığını doğrudan etkileyen oryantasyon sürecinin nasıl çalıştırıldığıdır. Yine bu ilk 6 aylık süreçte çalışanların değerlendirmelerinin alınması önemlidir.
Seçme süreci oldukça emek harcanan süreçlerdir. Ancak belirttiğim aşamalara özen gösterilmemesi, (ki bu süreçler maalesef iyi çalışmıyor genel olarak)İyi adayların kaybedilmesine ya da çok fazla yatırım yaptığınızın çalışanların yetiştikten sonra kaybedilmesine sebep olmaktadır.
5.Lojistik sektöründeki yönetici ve çalışanlara insan kaynakları ve kalite konusunda rekabette öne geçmeleri için neler önerirsiniz?
Elbette öncelikle bireyden başlamalıyız. Bireyin kendine sorumluluğu, şirketin bireye sorumluluğu. Özellikle Lojistik sektörü maliyet ve müşteri odaklı bir sektördür. Dünyamız ve ihtiyaçlarımız hızla değişmektedir. Şirketler de bireyler de bu değişime ayak uydurmak gerçeği ile yüz yüze kalmıştır.
Önce bireyin sorumluluğu ne olmalıdır diye bakar isek; Birey öncelikle gününün en az yarısını geçirdiği bir zaman diliminde ne kadar kendini geliştirebiliyor, kendisi için bir birey olarak çaba harcıyor mu ve bilgisini paylaşarak geliştiriyor mu? Bu puzzle ın önemli bir yarısı olmakla birlikte, diğer yarısı da Şirketin kenid geleceği doğrultusunda çalışana ne kadar yatırım yaptığı konusudur. Yaratıcılığın ve bütünsel bakış açısının geliştirildiği, teknik bilgi birikiminin desteklendiği yine yaratıcı, esnek programların uygulamaya alınması gerekmektedir. Yaygın ve geleneksel uygulamalar ( çalışma saatleri geleneksel çalışma biçimleri vb.) artık çalışanlar ve ve genel değişim ve ihtiyaçlardan dolayı sorgulanmaktadır. Bu nedenle şirketlerin esnek çalışma yöntemleri, çalışanın yaratıcılığının dahil edildiği platformların oluşturulması konusunda öncü olmaları gerekmektedir. Tabii ki bunun için vizyoner dijitalleşme alt yapısının da oluşturulması gerekmektedir.
Eğer öngörülü olur geleceğe yatırım yapmak istersek, önemli birer gereklilik olan müşteri odaklılık, maliyet odaklılığın yanında insan ve kalite odaklı da olmalıyız. Artık neredeyse her sektörde olmaz ise olmaz olan ISO 9000(Süreç), ISO 14000( Çevre), ISO 27001 (Bilgi Güvenliği) vb. gibi kalite standartları Lojistik sektöründe de önem kazanmaktadır. Artık sektörde sürekli iyileştirme, Toplam Kalite Yönetimi kavramları dillendirilmektedir.
Şirketler bu sistemler ile belli bir şablon ile kuvvetli ve iyileştirmeye açık alanlarını kolayca görebilirler. Bu tür sistemler, bir yönerge ve şablon sağladıkları için ölçme ve değerlendirme süreçlerinin daha iyi çalışmasını sağlar. Şirketler ölçme ve değerlendirmeyi sağlıklı yapabildiklerinde daha öngörülü olup önleyici proaktif önlemler alıp süreçlerini daha iyi yönetip, daha verimli olabilirler. Bu sistemler rekabet ve maliyet yönetiminin çok önemli olduğu Lojistik sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin bu konuları yönetmelerinde yardımcı olacak önemli araçlardır. Böylece rekabette avantaj yakalamak daha kolaylaşacaktır. Ve ayrıca Dünya standartları ile rekabet edebilmek de kolaylaşacaktır.
6.lojistikcilerinsesi.biz dijital haber sitesini biliyor muydunuz? Sitemizi incelediğinizde geliştirilmesi gereken ve güçlü yönlerimiz hakkındaki görüşlerinizi rica edebilir miyiz?
Çok emek verilen bir içeriğe sahip bir site. Tanınırlılığınızı arttırmak için mail imzalarınızda mutlaka sitenin linki olmalı ve lojistik şirketlerinde ve sektörün müşteri kitlesine tanıtım mailleri gönderebilirsiniz. Ben facebook twitter, youtube ve Linkedin de daha görünür olmanızı tavsiye ederim. yeni yüklenen röportaj ya da içerikleri bu platformlarda duyurabilirsiniz. Ve sitede de yeni yüklenenler, ayrı bir bölümde sürekli dönebilir. B arada çok güzeldolu dolu bir site. Daha çok tanınmayı fazlasıyla hakediyor.
Sevgilerimle
Röportajı yapan;
Lojistikcilerinsesi.biz
Çağla SARI
Dijital Haber Yöneticisi/Digital News Manager
